Атрофни кузатиб, воқеаларни бевосита томошабинига айланиб, нафақат санъат оламида, балки умуман хамма жойда шоу ривожланаётгандек.

Хаётни ўзи  шоудан иборатдек.

Бирнима шоу, яна нимадир шоу,  текшир шоу,  тарбия шоу, жазола шоу...

Аянчлиси хақиқатга хам шоу келгандек...

Гумонлашади, айблашади, жазолашадию... бироздан кейин оқлашади. 

Хақиқати ўзи қайси билмай юраверасан шоулар гирдобида.

Майнавозчилик бўлиб қолди хаммаси...

Динни хам шоу қилиб юборишганига анча бўлди. 4 кунда тарқатмасанг қаттиқ хафа бўласан, 4 кунда тарқатсанг хурсанд бўласан деган аудиоёзувга дуч келиб куламан.... Тавба...инсоният кунига хафа бўлиб, соатига шодланаётган бир даврда мантиқдан йироқ примитив усуллар халиям ёрдам бераётганмикан эй?

Хар иккинчи покистонлик ёки арабистонлик тушида пайғамбарларни кўрадиган касалликка мубтало бўлгандек...тарқат тарқат тарқат... Даволан деган хақиқатга улар кўз юмиб шоуга берилган.

Ўзбекчага ўгирадиганичи, соддаларми ё ахмоқлар тушунмайман...

Ниятига боғлиқ дерсиз? қайдам... мен хам кўп нарсани нияти билан бахолайману аммо натижасини  хам олдиндан пухта ўйлаб кейин ният қилинсами... Гўзал динни турли оқимлар ниқоб қилиб ўз манфаатлари юзасида фойдаланиб, уни қўрқинчли тусда кўрсатаётган бир пайтда уни яна примитив “промо шоу” билан кулгуга йўйиш шартми?

Дин рекламага мухтож эмас, у қалб ва рухият билан боғлиқ нарса. Уни тарғиботи хам диндек гўзал, яхшилик элтувчи ва доно бўлмоғи лозим. Унга юқоридаги тушида кўриб спам-промо тарқатиш шоуси   тахқирлашдек бўлмасмикан?

Интернетнинг шарофати билан примтивликка анчайин чек қўйилди, одамлар истаганини интернетдан топяти, билмаганини истасанг хам истамасанг хам ўргатяпти... Одамлар сўнгги йиллар яхши ривожланган.

Энг оми ва  қолоқ деганиям одноклассникидан фойдаланишни билади. Майли, ўзини суратини қўймаса хам, ўзи Мастураю ўзидан Мадоннани ясаб олаётганлар аксар бўлса хам...

хаммаёқ шоу...

Шоуни кузатамиз, шоуга пул тўлаймиз.

Тв ва кино. Тарихни буткул алғов далғов тарзида намойиш қилган "Мухташам юз йил" сериалидаги хақиқатлар тобора парчаланиб, томошабинни эмоциясига ишлаш учун исталган шоуни намоён қилса хам одамлар телевизорга михланган. Бир соатлик бир серияни ўзида, экранда хонани бир бурчагидан нариги бурчагига боргунча вақт кетадиган сериал... асли фильм хаётни қисқа тарзда намоёнласа бу сериаллар бир сериясини ўзида 10 минутлик вақтни бир соатга чўзади.

Ўз тарихи шубхалар устига қурилган Американинг киноиндустрия томонидан ўзга мамлакатларнинг тарихий шахслари ютуқларини ўзлариники қилиб кўрсатишдек шоусига лол қолмайку  илож йўқ.

Мана оламшумул ва катта шоу! Бу аслида дунё миқёсидаги тарихий жиноят!

“Лекарь: Ученик Авиценны” бунинг яққол мисоли. Умуман хамиша америкаликлар фильмда дунёни сақлаб қолишию, тарихий шахслар билан боғлиқ воқеалар кейинчалик қандайдир бир америкалик ўзи истаган кўринишда бадиий асар бахонасида фантазияларини китоб тарзида чиқариб, ана ундан сценарий яралиб  исталгандек фильм тайёрлаб , Американинг келажаги учун яратаётган бугунги кундаги тарихий фундаментдир. Идеология шоуси! Стратегик шоу!

Бутун дунё кўз тиккан Америка фильмларига болалар  катта бўлишидаги яхши промо-гипноз: Америка кучли ва қудратли, улар оламни сақлаб қолаверишади, барча тарихий кучли шахслар уларга тобе(дек).

Ният хақида айтганмидим?) Пул хам бор, тарих хам яралди) Ким зўр? Америка!

Яқиндагина инстаграм оламида бир сурат қўргандим... Дунёдаги барча соха зўрлари қаерга интилади? Қаерни улар гуллатмоқда? Негизидаги миллат америкаликларми аслида?

Миллатлар попурри  йиғинмаси кучлилари ушлаб турган диёр!

Оддий мисол: Вилоятлик йигит Тошкентга ошиқади, институтни битириб, омади чопса,  қишлоғига қайтиб гуллатармиди? Яна тепага чиқаман дейди, қолса Тошкентда қолиб гуллайди, бўлмаса хорижга ошиқади. Омади чопиб қайтиб келиб ё шу юқорига кўтарган зиналардан бири бўлган Тошкентга қайтиб Тошкентни гуллатармиди?

Хеч ким ўзи чиққан жойга қайтиб нафимни ўзимиз учун қилайлик демайди. Шундайлар қанча?

Йўқ, ойликни бахона қилманг, хаммасини йиғиб ўз жойида ўз билим ва тажрибасини ишлатса, гуллаган жойидаги ойликни хам ошишига айнан шулар сабабчи бўлади.

Бу эса  идеология ва стратегия шоуси эмас, бу оддий адекват ечим ва реал хақиқат!

Зўрлар зўрга кетаман дейдию, зўр бўлгунча  бўлган  жойини зўр қилай демайди.

Ёқмайди а хақиқат? Тақинг пушти кўзойнакни, ёзинг кўролмаяпсан  деб изохзда!

Ўзингизга қарши чиқиб шоуни ташкилотчиси хам бўлинг!

Газеталаримиз шоуси хам  чегарадан ўтган.  Тираж кўтариш учун “Фалончи фалончига уйланибдими?” “Фалончи фалончига эрга тегяптими?” деб муқовасида додланадию, сотиб олиб ичига кўз югуртирсангиз,  мақолада “ Машнақа гап чиқибдию,  лекин бўлмаган гап экан” билан якунланади.

Редакцияда ўзлари миш-миш ўйлаб топиб, ўзлари рад этиб ўтираверадиган пайт келгандек.

-Нима миш-миш ўйлаб топсак экан?

-Хози ким рейтинги яхши?

-Ха анавини ёзайли хозир рейтинги баланд

-Э йў,  у бизани запретда, хўжайинни тўйига бормаган

-Манбучи?

-Э яқинда чиқардигу

-Ха манбуууу

-Во супер!  Нима ўйласак экан? А, гап тарқалибди, эрга тегвотганакансиз фалончига дегин ва жавобини ол, ха расмларидан юборсин почтага яхши обложкабопидан.

-Манбуям концерт бераракан

-Э қизуро нимадир жанжалли нарса қилиб интервью берса чиқарамиз.

Хонандаларку ўзлари “давай-давай пиар қил! Ёзворвур!” деб сохта маълумот ташлашадию, эртасига халқ олдида газета ё журналистлар айбдор.

Тўғри айбдор. Чунки ўша пайт шу хонандаларни “дудкаси”га ўйнаш керакмас! Йўўўқ бу хақида ўйламаймиз, ўша пайтдаги шоу қизиқроқ чунки. Тираж, ойлик дегандек. Тошкентда квартирада яшаш бор, ейиш керак ичиш керак.

Сайтларчи... Журналистман деган сайтчилар олдида ижодкорман деб мен бошлаган ишимга уялиб қоламан гохо. Аксари фанат. Фанатлиги орқасидан сайт очган. Ё хаётда ўз ўрнини топа олмаган ва ё биронта касбда омади чопмагандек. Шукрки асосий ишим фаолиятини шу сайт ва унга боғлиқ ижодим билан тўхтатганим йўқ. Хобби деб қараган бўлсам хам, қандайдир бир ижобий таъсир устида ишлашга харакат қилавераман. Бу мақолам хам шундай ишларимдан бир бўлаги.

Сайтларни кузатсангиз на бир мақола топасиз ва на бир  тахлил ечим... Ижобий таъсирдан кўра манфаат мухимроқдек!

Реклама, промо расмга туш...примитив лойихалар ва хоказо... нима мавзу кўтардинг? Санъатдаги қайси бир оғриқли нуқталар хақида тахлил қилиб ечим топдинг? Нима мавзуда бонг ура олдинг?

Радиолар...хар бирида ўз шоуси. Уларни хам қайсидир хизматига кимдир бормаган бўлса, Оскар олса хам айтилмайди. Тан олишни хам исталмайди фақат ўзларидаги промодаги хонандаларни тарғиб шоуси.

Концертда оғиз қимирлатиб, фонограмма бўлса хам  қўшиқ куйлаб бераман деганига ишониб ўтирганимиз хақидаку айтмаса хам бўлади. Ўзимизни алдаб хурсанд бўлиш аутотрейнингига айланган давр аксиомаларидан бири буям.  Фарқи йўқ, фонограммами, голограммами, куйлади хисоб!

Терлаб пишдими ё хўллаб қўйдими-концерт хисоб!

Нимадан нолиймиз? Нимадан эътироз?

Ўзимиз истаган шоу!

Шуни сотиб оляпмиз, шуни истаяпмиз...

Нахотки атроф мухит реал хақиқатини қабул қилиш шунчалар қийин? Шунчалар оғирдир балки?

"Суррогаты" фильмини кўрганмисиз? Бош қахрамон Брюс Уиллис ўйнаган. Нафақат унинг турмуш ўртоғи оғир йўқотиш натижасида изтиробда қўғирчоқ нусхаси хаётига кириб кетади балки, атроф мухит, хамма шу виртуал хаёти билан ёлғонига кўникиб хотиржам яшайди.

Аслида бу бугунги даврдаги холатдан қилинган фильм. Мана шундай хаёт тарзи кечмоқда дунёда!

Бу бирон киши ва аниқ бир холат юзасидан яралган мақола дерсиз? Балки сўнгги тарқалган бир хабар натижасидами?

Йўғэ, қўйсангизчи... бу мавзу аллақачон долзарб.

Юқоридаги вариантларга кўз югуртиринг, нотўғрими?

Тобора дунёни ўзимиз истаганича қабул қилганимиз сайин иллатларни бартараф этмаяпмиз, фақат ривожлантиряпмиз холос. Ха ёмонми, ха ёқмаяптими қоч!-билан нимага эришамиз?

Реалликдаги салбий холатлар эса ишонаётган ёлғонимиз шоуси каби шиддат билан ривожланмоқда.

Бизни ямлаб ютмоқда.

Нима учун яшаяпмиз? Қандай яшаяпмиз?

Биров ўлиб қолса дахшатга тушишимиз кун сайин ошмоқда...Худдики ўлим йўқдек.

Худдики биз боқийдек...

Бу ниманинг асорати?

Ишонмай қўйдик кун келиб йўқ бўлишимизга.

Йиғаётган ёлғонларимиздан асар хам қолмайди кейин. Сиз кетасиз, қолгани сизга хам насибмас, у қолмайди хам хеч қайсиси.

Сиз кетасиз...нима билан?

Бир ховуч ёлғон биланми?

Нима деб жавоб берамиз кейин?

Кеча мендан зор нолиб қарз сўрагану, ман эртага ёлғон шоуимдан бирига ишлатишим мухим бўлиб қизғонган пулим  чўнтагимда қолармиди?

Уни муаммоси хақиқати ёқимсиз а? Қочиш керак!

Чўнтагимни ўзи бўларми кетгач?

Бервор борингни, муаммоси хал бўлсину дуоси сани химоя қилсин махшарда, майли индамасину аммо қалби хотиржамлиги санга салавот айтиб турсин азобдаги рухинга.

Гунохсизман дейсанми? Яхшиям намоз бор а? Ўқиб чиқиб худди гунохларни  қоқиб чиққандек икки қадам юрмай телефонингда кимнидир сўкасан.

Яна шоу...

Жума намози аслида фарзу, аммо суннат бўлган Хайит намозида кўчаларни тўлдирамиз...

Виждон

Соат миллари шошмоқда. Хозир нима бўлади билмаймиз. Нахотки яхшилик теришга шошмаяпмиз? Умримиз лимити аниқмаску, савоб ва яхшилик учун учраётган  имкониятлар эса сероб. Хар қадамда, хар бир тушган назарингизда, ёнингизда!                  

Хозир виждонимизни хам ёлғон хотиржамлик билан оғзини ёпгандирмиз, кўзини кўр қилгувчи чалғитувчи нарсалар бордир аммо...

Кун келади ва виждон тилга киради. Уни овози қулоғингизни кар қиладиган даражада бўлганида хеч нарса қилолмайсиз.  Чунки бу оламдан ўтган бўласиз.

Бугун онда-сонда ўзини билдириб турган, юрак атрофию, кўкрак қафасида сезиладиган қандайдир бир БОРЛИК  йўлимизда “ол мени, мен савобман” деган имкониятдан ўзини билдириб тургандир?

Ёлғиз қолганингизда бир-бир узоқдан бўлса хам овози эштилиб тургани виждон учун бу дунёнинг хамма  шоуси бир пул. Унга соф хақиқат мухим. Енгил парвозда сизни енгил кўтариб учиши учун хаққоний савоблар мухим!

Узундан узун бу ёзган сатрларимни охиригача ўқиш кўпчиликка эриш туюлар, ха нимаси қизиқ? Тўғри қизиқмас, чунки шоумас! Сарлавхада сиз суйган хонанда номи йўқ, ичида қисқагина матнга қизиқ сурат битилмаган.

Хақиқатни тақдири хамиша ўзи шу ахвол. Қизиқмас, ёқимсиз...КеракмасДЕК! Худди организм учун барча  фойдали нарсалар қизиқмас ва ёқимсиздек бўлгани каби. Кўк чой ўрнига кола ичамиз, спорт ўрнига  семирамиз... Зарарли ёлғони ширин ва осон. Спорт ва мехнат қийин аммо фойдали, кўк чой ва сут ширинмас аммо фойдали...

Хуллас шу жойигача эринмай ўқиган бўлсангиз,  табриклайман! Нимага ва нима биланми? Шу еригача ўқибсизми , унда бу савол ўринсиз.

Хулоса ўрнида хамиша айтиб келган фикрим:  Хақиқатни замирида хам ўз хақиқатлари мавжуд ва гохо улар бир-бирига занжирдек уланиб кетиб,  айбнинг   сабабларидаги айбсизлик  хақиқатни юқори кўтариши мумкин.

Сабабсиз гунох хам бўлмас...Балки шунинг учун Худо кечиримлидир...

Аммо У бекорга бизга   виждонни хадя этмаганки,  хақиқатни хақиқатдан ажратишдаги  инсоният учун айнан виждон мухим инъоми бўлса ажабмас.